IKE czy IKZE – krótkie porównanie

Zacznij od wyboru rodzaju konta. Oba służą do długoterminowego oszczędzania, ale różnią się korzyściami podatkowymi. Jeśli chcesz, możesz mieć jednocześnie oba konta emerytalne – Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) i Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE).

IKE

W IKE nie zapłacisz 19% podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatku „Belki”), jeśli:

• wypłacisz pieniądze po ukończeniu 60 lat (lub 55, jeśli masz prawo do wcześniejszej emerytury),


• będziesz wpłacać na IKE przez minimum 5 lat lub wpłacisz ponad połowę wartości konta na 5 lat przed wypłatą.

Limit wpłat na IKE w 2025 roku wynosi 26 019 zł, a więc więcej niż na IKZE.

IKZE

IKZE daje ulgę podatkową w rocznym rozliczeniu PIT. Wpłaty na to konto emerytalne możesz odliczyć od podstawy opodatkowania i zmniejszyć podatek do zapłaty. W ten sposób zaoszczędzisz nawet do 3330 zł (lub do 4996 zł, jeśli prowadzisz działalność gospodarczą), jeśli wykorzystasz roczny limit wpłat. W 2025 roku wynosi on 10 407,60 zł lub 15 611,40 zł dla samozatrudnionych. W zależności od Twojej indywidualnej sytuacji, dzięki temu możesz zmniejszyć podatek do zapłaty lub uzyskać zwrot z urzędu skarbowego.

Oprócz tego przy wypłacie z IKZE po 65. roku życia i minimum 5 latach wpłat zapłacisz tylko 10% zryczałtowanego podatku i nie płacisz podatku 19% „Belki”.

Co łączy IKE i IKZE?

IKE i IKZE mają też cechy wspólne. Pieniądze gromadzone na tych kontach są Twoją prywatną własnością i mogą być dziedziczone. Wystarczy, że wskażesz osobę (uposażoną), która ma otrzymać Twoje oszczędności, jeśli Ty nie zdążysz z nich skorzystać. W tej sytuacji uposażeni nie płacą podatku od spadków i darowizn (jedynie przy wypłacie pieniędzy z IKZE potrącany jest podatek 10%).

Obydwa konta i ich korzyści podatkowe zostały stworzone aby zachęcać ludzi do długoterminowgo oszczędzania na emeryturę. Jednak, jeśli będziesz potrzebować, możesz też wypłacić pieniądze w dowolnym momencie przed emeryturą. Warto pamiętać, że są tego pewne konsekwencje:

• IKE – możesz wypłacić dowolną część pieniędzy lub wszystkie, jednak zapłacisz 19% podatek „Belki” od wypłaconej sumy. Po wypłacie możesz nadal oszczędzać na IKE;


• IKZE – możesz wypłacić tylko całą zgromadzoną sumę i zapłacisz od niej podatek dochodowy na skali podatkowej (12% lub 32%). Jednocześnie Twoje konto zostanie zamknięte, a żeby oszczędzać na nowo, konieczne będzie otwarcie nowego konta. W tym przypadku lata wpłat będą liczyć sie od początku.

Gdzie możesz mieć IKE i IKZE i co z tego wynika?

Możesz założyć IKE i/lub IKZE w: towarzystwie funduszy inwestycyjnych (TFI), domu maklerskim, banku, zakładzie ubezpieczeń (UFK – ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy), lub dobrowolnym funduszu emerytalnym (DFE). Pamiętaj, że możesz mieć tylko jedno IKE i tylko jedno IKZE naraz.

TFI to dobry wybór, jeśli chcesz mieć szansę na zysk, ale nie masz dużej wiedzy o inwestowaniu. Otwierając tam konto, Twoje pieniądze trafią do wybranego przez Ciebie funduszu inwestycyjnego. Zarządzają nim eksperci, inwestując pieniądze np. w akcje i obligacje. Działają oni zgodnie ze strategią wybranego przez Ciebie funduszu, którego historyczne wyniki, szczegółowy sposób inwestycji i inne detale możesz sprawdzić na stronie TFI. Jednym z ciekawszych rozwiązań dostępnych w IKE i IKZE w TFI są fundusze cyklu życia. To specjalne fundusze, które mają strategię inwestycji zakładaną na kilkanaście lub kilkadziesiąt lat do przodu – czyli do momentu Twojej emerytury. Dzięki temu sposób inwestycji zmienia się wraz z Twoim wiekiem. Ryzyko inwestycyjne spada w nich z czasem (do daty zwykle podanej w nazwie). Fundusze inwestycyjne to sposób na inwestowanie nawet dla tych, którzy nie mają doświadczenia w tej dziedzinie. Niektóre TFI oferują niski próg wejścia, np. W Goldman Sachs TFI możesz zacząć inwestować już od 50 zł. Więcej dowiesz się na stronie: https://www.gstfi.pl/emerytura/ike.

Dom maklerski jest natomiast opcją dla doświadczonych inwestorów, którzy chcą pełnej kontroli nad swoją inwestycją. IKE i IKZE w tej formie zapewnia największą samodzielność, ale tym samym wysokie ryzyko. W tym wypadku samodzielnie budujesz portfel z konkretnych instrumentów finansowych (np. akcji, obligacji, ETF-ów itp.). Potrzebujesz wiedzy i czasu, żeby móc śledzić rynki. IKE i IKZE w domu maklerskim może kosztować Cię więcej niż w innych instytucjach – poza opłatą za prowadzenie konta mogą dojść prowizje od zleceń.

W banku możesz mieć IKE i/lub IKZE w formie lokaty albo rachunku oszczędnościowego. Rozważ tę opcję, jeśli cenisz sobie prostotę i niskie ryzyko i nie zależy Ci na wysokim zysku. Potencjał zysku jest w tym wypadku najmniejszy, bo realnie ograniczony do poziomu oprocentowania depozytów. Zaletą tego rozwiązania może być znane środowisko bankowości internetowej.

IKE i IKZE w formie polisy z UFK, czyli w zakładzie ubezpieczeń, jest rozwiązaniem dla osób, które chcą łączyć ochronę ubezpieczeniową z inwestowaniem. Ale koszt posiadania konta emerytalnego w takiej formie może zaskoczyć – oprócz opłat inwestycyjnych trzeba ponieść również koszty polisy ubezpieczeniowej. Ponieważ firmy ubezpieczeniowe wymagają regularnych składek, to również pewnego rodzaju zobowiązanie. W innych instytucjach finansowych (np. TFI lub domy maklerskie) najczęściej nie ma zobowiązań do regularnych wpat.IKE i IKZE w firmie ubezpieczeniowej daje dostęp do funduszy wewnętrznych danego UFK, ale z reguły wybór jest mniejszy niż w funduszach inwestycyjnych dostępnych w TFI.

Dobrowolny fundusz emerytalny (DFE) oferuje IKE lub IKZE w formie z góry zdefiniowanej mieszanki akcji i obligacji, zarządzanej przez PTE (powszechne towarzystwo emerytalne). To opcja mniej elastyczna niż np. w TFI – możliwości dopasowania swojego konta do zmieniających się potrzeb są ograniczone. Zwykle nie ma tu też mechanizmu automatycznego obniżania ryzyka wraz z wiekiem.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze instytucji do IKE lub IKZE?

Przy porównywaniu ofert skup się na elementach, które najbardziej wpływają na możliwy zysk i wygodę obsługi.

1. Opłaty i prowizje – za prowadzenie konta, zakup instrumentów finansowych czy jednostek uczestnictwa w funduszach, konwersje, wypłaty i uwaga! Również wpłaty do konta mogą podlegać opłatom.


2. Oferta inwestycyjna – dostęp do funduszy czy strategii (np. cyklu życia), możliwość zmiany strategii w trakcie oszczędzania na emeryturę. Warto sprawdzić też, na ile jasno opisane są oferowane opcje inwestycyjne.


3. Wyniki i raporty – historia (pamiętaj: nie gwarantuje przyszłości, ale może być wskazówką co do jakości zarządzania), przejrzystość materiałów.


4. Dostęp online i obsługa – sprawdź, czy jest dostępna aplikacja mobilna, jak będziesz realizować zlecenia, czy zyskasz czytelne podsumowania, jakie będziesz mieć możliwości kontaktu itp..


5. Wysokość minimalnej wpłaty – jedna firma może wymagać minimalnej wpłaty na poziomie kilkudziesięciu, a inna nawet kilkuset złotych. Warto wziąć to pod uwagę, zwłaszcza, że łatwiej jest odkładać mniejsze kwoty.

Gdzie otwiera się najwięcej IKE i IKZE?

Większość Polaków ma IKE i IKZE w TFI*. Dlaczego? Bo fundusze inwestycyjne dają szansę na zysk nawet osobom bez wiedzy i doświadczenia w inwestowaniu. Pozwalają wybrać jedną z wielu strategii, dzięki czemu możesz dopasować swoje IKE lub IKZE do czasu, jaki pozostał do emerytury i akceptowanego poziomu ryzyka. A gdy Twoje potrzeby się zmienią, możesz przenieść pieniądze między subfunduszami (często bez dodatkowych opłat). Co również ważne, idea IKE i IKZE, która polega na wpłacaniu na konto przez dłuższy czas, pokrywa się z założeniami inwestycji w fundusze inwestycyjne. Często regularne wpłaty przez kilka lat to najprostszy sposób na osiągnięice dodatniego wyniku z inwestycji. Poza tym nad Twoimi pieniędzmi w IKE i IKZE w TFI czuwa bank-depozytariusz, a TFI są nadzorowane przez KNF. Dzięki temu masz dużą przejrzystość oferty i działań. Takie konto sprawdza się, gdy chcesz inwestować regularnie, ale nie masz czasu, żeby robić to samodzielnie.

*Według „Raportu o stanie rynku emerytalnego w Polsce na koniec 2024 roku” przygotowanego przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, 51% posiadaczy IKE ma konto w TFI – https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Informacja_o_stanie_rynku_emerytalnego_w_Polsce_na_koniec_2024_94436.pdf.

Źródło: Materiał zewnętrzny