Jedno zdanie prezesa NBP warte miliardy

Dostaniemy 200 mln złotych mniej odsetek od lokat, ale też więcej zapłacimy za karty, konta czy przelewy – takie mogą być konsekwencje cięcia stóp procentowych. Ci z nas, którzy mają kredyty hipoteczne mogą za to zaoszczędzić nawet 400 mln. Dokładnie tydzień temu – 29 grudnia - na portalu Obserwator Finansowy pojawiła się zapowiedź wywiadu z prezesem Narodowego Banku Polskiego.
Cytowano w niej trzy zdania pochodzące z ust prof. Adama Glapińskiego. W jednym z nich padło stwierdzenie, że w pierwszym kwartale br. możliwa jest obniżka stóp procentowych. Informacja ta wywołała burzę i lotem błyskawicy obiegła wszystkie serwisy ekonomiczne w kraju i to pomimo dość leniwego przedsylwestrowego okresu.
Odsetki mogą jeszcze spaść
Trudno się dziwić – poziom stóp procentowych w Polsce jest kluczowy dla wszystkich, którzy pieniądze mają lub ich potrzebują. Na przykład dla przeciętnego Kowalskiego efekty potencjalnej obniżki byłyby takie, że kredyty byłyby jeszcze tańsze, a lokaty jeszcze skromniej oprocentowane. Mało tego – ostatnie miesiące pokazały, że banki niższe odsetki od kredytów starają się nadrobić wyższymi opłatami za karty konta, przelewy czy wydawanie przeróżnych dokumentów. To znaczy, że potencjalne cięcie stóp procentowych spowodowałoby, że jeszcze więcej osób płaciłoby za trzymanie pieniędzy w banku. Chodzi o takie sytuacje, w których odsetki nie pokrywają kosztów posiadania rachunku czy np. wydanej do konta karty.
Potencjalne cięcia nie powinny być wysokie
Nie wiadomo o jakiej obniżce stóp procentowych w ogóle możemy rozmawiać – czy zmianom mogą zostać poddane wszystkie stawki, czy tylko część. Załóżmy jednak na chwilę, że najważniejsza stawka – referencyjna spadłaby z obecnego poziomu 0,1% do 0%.
To oznacza m.in., że maksymalne oprocentowanie bankowych kredytów i pożyczek spadłoby z obecnego poziomu 7,2% do 7%. Ponadto dla kogoś, kto ma kredyt mieszkaniowy w złotym, wspomniane cięcie stóp, mogłoby oznaczać spadek raty o skromne 10-20 złotych miesięcznie w przypadku długu zaciągniętego na 25 lat i kwotę 300 tysięcy złotych.
Rynek wierzy w dalsze cięcia
Jak rynek ocenia ten scenariusz? Po tygodniu od omawianej wypowiedzi prezesa NBP, można to już sprawdzić patrząc na kontrakty terminowe na stopę procentową. Sugerują one, że w ciągu 3 miesięcy WIBOR 3M (ten jest najczęściej składnikiem oprocentowania kredytów mieszkaniowych) ma spaść do poziomu około 0,12% z 0,21% obecnie. To znaczy, że rynek jest niemal pewien zasugerowanego powyżej cięcia stóp o 10 punktów bazowych w perspektywie 3 miesięcy.
Decyzja warta miliardy
Tylko z pozoru mówimy tu o niemal nieznaczących zmianach - ułamkach procentów. Jeśli bowiem wziąć pod uwagę tylko złotowe kredyty mieszkaniowe, to okazałoby się, że cięcie ich oprocentowania o 0,1 pkt. proc. oznacza, że w skali roku zaoszczędzimy na odsetkach od hipotek około 350-400 mln złotych. W podobnej skali spadłyby też odsetki od kredytów konsumpcyjnych udzielonych gospodarstwom domowym.
W przypadku lokat zmiana poziomu stóp procentowych może być jeszcze ważniejsza. Cięcie oprocentowania lokat o 0,1 pkt. proc. oznaczałoby, że Polacy zarobią w ciągu roku na odsetkach około 200 mln złotych mniej. Sporo mniejsze byłyby też odsetki naliczane na rachunkach oszczędnościowych. Zmiana ta bez wątpienia wzmogłaby odpływ kapitału z depozytów.
Z tym fenomenem mamy już do czynienia. Dokładne dane mamy jedynie w przypadku lokat bankowych. Z nich w ciągu ostatnich 9 miesięcy zniknęły prawie 82 miliardy złotych. To w dużym uproszczeniu oznacza, że Polacy w ciągu zaledwie trzech kwartałów wycofali z depozytów terminowych już więcej niż co czwartą złotówkę. Kolejne cięcie i tak już rachitycznie niskiego oprocentowania lokat doprowadziłoby do kolejnego odpływu pieniędzy z depozytów i poszukiwania innej formy inwestowania. Zyskuje na tym rynek nieruchomości, obligacje skarbowe, fundusze inwestycyjne, rodzima giełda czy np. firmy sprzedające złoto.
Cięcia stóp procentowych oznaczałyby też wspomniane wcześniej podwyżki opłat za usługi bankowe. Z tym, że banki informują o kolejnych podwyżkach w cennikach np. za karty, konta czy wydawanie dokumentów spotkaliśmy się w 2020 roku niemal wszyscy. Nie jest to przypadek. Dane Eurostatu pokazują, że pod tym względem banki w Polsce są w europejskiej czołówce (opłaty w ciągu roku wzrosły o połowę). Niestety rok 2021 najprawdopodobniej będzie podobny. Banki szukając zysków znowu zaczną zmieniać cenniki swoich usług, a Polacy mogą za to zapłacić łącznie wiele milionów złotych.
Wychodzi więc na to, że w sumie nawet tak skromne cięcie stóp procentowych – o zaledwie 0,1 pkt proc. - pośrednio i bezpośrednio może wywołać konsekwencje idące w miliardy złotych i dotyczy to zarówno tych z nas, którzy pieniądze mają i tych, którzy je pożyczyli. Tańszy pieniądz co do zasady powoduje, że chętniej pieniądze wydajemy lub inwestujemy, co sprzyja gospodarce.
Spiskowa teoria wskazuje na zysk lub eksport
Jest jeszcze jedno wytłumaczenie całego zamieszania – takie bardziej spiskowe. W myśl niego NBP mógł pod koniec roku walczyć o dobry wynik finansowy. Chodzi o to, że niskie stopy procentowe powinny powodować osłabienie się złotówki wobec głównych walut. Jest to o tyle ważne, że NBP posiada ogromne rezerwy walutowe. Osłabienie złotówki powoduje, że właśnie te walutowe rezerwy banku centralnego na koniec roku są warte więcej złotówek. W efekcie NBP może się pochwalić wyższym zyskiem.
Równie dobrze może też chodzić o wsparcie rodzimego eksportu, któremu również sprzyja tańszy złoty. Po prostu im mniej warta jest rodzima waluta, tym tańsze są np. kupowane w Polsce przez Niemców części samochodowe, meble kupowane przez Brytyjczyków czy drób kupowany od naszych rolników przez Czechów.
Źródło: Bartosz Turek, analityk HRE Investments
Banki - Najnowsze wiadomości i komentarze
Polacy chcą kupować mieszkania
2021-01-21 Analizy HRE InvestmentsSprzedaż nowych mieszkań rosła pod koniec 2020 roku – wynika z najnowszych podsumowań. Ruch w internecie i dane na temat nastroju Polaków sugerują, że na początku bieżącego roku chętnych na mieszkania również nie zabraknie. Poznaliśmy już dane na temat sprzedaży nowych mieszkań pod koniec 2020 roku. W zależności od źródła są one od umiarkowanie optymistycznych, do wywołujących euforię.
Oprocentowanie hipotek lekko w górę
2020-12-14 Analizy HRE InvestmentsKredyty mieszkaniowe odrobinę podrożały. Z drugiej strony banki nie podniosły wymagań odnośnie wkładu własnego i nie zakręciły kurków z kredytami. Wszystko wskazuje na to, że perspektywy rynku mieszkaniowego są lepsze niż zakładano wiosną.
Popyt na kredyt mieszkaniowe niemal niewzruszony
2020-12-08 Analizy HRE InvestmentsDruga fala epidemii przyniosła tylko niewielki spadek popytu na kredyty – sugerują najnowsze dane BIK. Nieprzerwanie rośnie za to przeciętna kwota, o którą wnioskujemy. Znacznie mniej niepewności – tak można podsumować nastoje panujące w trakcie drugiej fali zachorowań na rodzimym rynku mieszkaniowym czy kredytowym.
Sezon na tańsze kredyty i mieszkania w pełni
2020-11-19 Analizy HRE InvestmentsNiższe ceny mieszkań i lepsze warunki kredytowe – na to można liczyć kupując mieszkanie pod koniec roku. Powód jest prosty. Banki i deweloperzy chcą pochwalić się jak najlepszymi wynikami przed swoimi udziałowcami, a przez epidemię mają co nadrabiać. Zarówno deweloperzy, jak i banki mają w tym roku przed sobą już ostatnie tygodnie wytężonej pracy.
Październikowy popyt na kredyty pozytywnie zaskakuje
2020-11-05 Analizy HRE InvestmentsNie słabnie popyt na kredyty mieszkaniowe – wynika z październikowych danych BIK. Po części może być to zasługa banków powoli ułatwiających dostęp do hipotek. Polacy, korzystając z najniższego oprocentowania w historii, pożyczają też coraz większe kwoty. Najnowsze dane BIK pozytywnie zaskakują. Okazuje się, że pomimo gwałtownego wzrostu zachorowań w październiku popyt na kredyty wzrósł (o 8,1% r/r).
Z lokat odpłynęło najwięcej pieniędzy w historii
2020-07-29 Analizy HRE InvestmentsW samym tylko czerwcu z bankowych lokat wyparowało prawie 12,5 mld złotych. To największy odpływ depozytów terminowych w historii. Zamiast mrozić kapitał na rachitycznie oprocentowanych lokatach, wolimy pieniądze trzymać na rachunkach, do których dostęp mamy w każdej chwili albo inwestować je w bardziej ryzykowny, ale też potencjalnie zyskowny sposób.
Kredyty mieszkaniowe: Czy banki przestały zaostrzać kryteria?
2020-07-12 Analizy HRE InvestmentsOdmrożenie gospodarki szybko przekłada się na ożywienie na rynku kredytów mieszkaniowych. Banki wciąż stawiają wysokie wymagania osobom ubiegającym się o pomoc w sfinansowaniu zakupu własnych „czterech kątów”. Ostatnie tygodnie nie przynoszą już jednak sygnałów o stawianiu kolejnych barier, a raczej powolnym ich kruszeniu.
Trudniej o nowy kredyt mieszkaniowy
2020-04-16 Analizy HRE InvestmentsWyższe marże, wymagania odnośnie wkładu własnego i utrudnienia w zdobywaniu dokumentów to przeciwności, z którymi mierzyć się muszą Polacy chcący dziś zaciągnąć kredyt mieszkaniowy. Przy tym osoby w dobrej sytuacji finansowej, dzięki cięciom stóp procentowych, wciąż na kredyt mogą liczyć i to duży. Banki utrzymują oferty hipoteczne w mocy, a pomimo obiektywnych utrudnień Polacy tylko trochę ograniczyli apetyty na kredyty mieszkaniowe – sugerują dane BIK.
Rok temu oprocentowanie lokat było o prawie połowę wyższe
2020-03-02 Analizy HRE Investments101 złotych – tylko tyle można zarobić w ciągu roku trzymając na przeciętnej lokacie 10 tysięcy złotych – wynika z najnowszych danych NBP. Jest to bez mała najniższy wynik w historii badań, a wszystko wskazuje na to, że to wciąż nie koniec spadków. Z miesiąca na miesiąc oferta depozytowa pogarsza się. Najnowsze dane NBP sugerują, że przeciętna lokata zakładana w styczniu była oprocentowana na zaledwie 1,25%. Rok temu było to o prawie połowę więcej (1,75%).
Nieruchomości dają zarobić na przekór inflacji
2020-02-19 Analizy rynkoweW dłuższym terminie nieruchomości doskonale radzą sobie w walce z inflacją – wynika z danych zebranych przez HRE Investments. Potrafią rozprawić się z nią nawet skuteczniej niż złoto czy spółki giełdowe. Założona dziś lokata pozwala zarobić mniej niż 1% - wynika z najnowszych danych NBP. To kilka razy za mało, aby pokonać inflację.